ΟΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΗΣ ΒΛΑΧΟΣΤΡΑΤΑΣ

Η βλαχόστρατα είναι ένα άθροισμα διαφορετικών διαδρομών των νομάδων ανάλογα με τη γεωγραφική θέση των χειμαδιών στην πεδιάδα.

Εδώ, θα παρουσιάσουμε τις έξι βασικές διαδρομές μετακίνησης κοπαδιών από τον θεσσαλικό κάμπο στον ορεινό όγκο της Πίνδου:

Πρώτη διαδρομή: 

Βρυσιά Φαρσάλων (Θέση Αλογοπάτι) - Στεφάνι & επιστροφή. Στο Στεφάνι Ασπροποτάμου μετακινούνταν κτηνοτρόφοι όπου κατά τους χειμερινούς μήνες είναι εγκατεστημένοι κοντά στο χωριό Βρυσιά Φαρσάλων και στη θέση Αλογοπάτι. 

Μέχρι τη δεκαετία του ’50 η μετακίνηση γινόταν με τα πόδια, μετά χρησιμοποιήθηκε ο σιδηρόδρομος και από το 1970 μέχρι σήμερα η μεταφορά των ζώων πραγματοποιείται με φορτηγά. Κατά την άνοδο από τον κάμπο των Φαρσάλων στο Στεφάνι η απόσταση που διανύανε ήταν 145 χιλιόμετρα περίπου και διαρκούσε 8-10 μέρες. Η συνήθης διαδρομή που ακολουθούσαν ήταν:

(1) Βρυσιά (Θέση Αλογοπάτι), Φάρσαλα, 

(2) στάση το μεσημέρι στην Υπέρεια, 

(3) πρώτο βράδυ στο Μικρό Βουνό, 

(4) στάση το μεσημέρι στο Πέτρινο, 

(5) δεύτερο βράδυ στον Βλοχό, στη θέση Λυκόρεμα 

(6) τρίτο βράδυ στον Παλαιόπυργο (Ζαβλάνια), 

(7) στάση το μεσημέρι στη Θεόπετρα & στη συνέχεια πέρναγαν τη γέφυρα της Σαρακήνας, 

(8) τέταρτο βράδυ στη θέση Βίγλα, 

(9) πέμπτο βράδυ στη γέφυρα της Παπαδιάς πριν την Καστανιά, 

(10) έκτο βράδυ στη θέση Μουράβα, 

(11) άφιξη στο χωριό Στεφάνι.

Η διαδρομή Βρυσιά Φαρσάλων - Στεφάνι & επιστροφή διαμέσου Τρικάλων - Καρδίτσας. Το φθινόπωρο, κατά την κάθοδο από το Στεφάνι η απόσταση που διανύανε με τα πόδια ήταν 130 χιλιόμετρα. Η διαδρομή που συνήθως ακολουθούσαν ήταν:

(1) Έναρξη μετακίνησης από το χωριό Στεφάνι, 

(2) πρώτο βράδυ στη γέφυρα της Παπαδιάς μετά την Καστανιά, 

(3) δεύτερο βράδυ στη θέση Βίγλα, 

(4) τρίτο βράδυ στον Πύργο έξω από τα Τρίκαλα (στη θέση που γινόταν το ζωοπάζαρο), 

(5) τέταρτο βράδυ στο γήπεδο της Καρδίτσας (στο σημείο που γινόταν το ζωοπάζαρο), 

(6) στάση το μεσημέρι στο Νέο Μοναστήρι, 

(7) άφιξη στα Βρυσιά Φαρσάλων στη θέση Αλογοπάτι.


Δεύτερη διαδρομή: 

Τρίκαλα – Γαρδίκι & επιστροφή.

Το ταξίδι για το Γαρδίκι διαρκούσε συνήθως 3 ημέρες, μέσα από μια διαδρομή 70 περίπου χιλιομέτρων.

(1) Πρώτο βράδυ γέφυρα του Αγίου Βησσαρίωνα στην Πύλη,

(2) μεσημεριανή στάση στην Τύρνα (Ελάτη) και από εκεί στο Παλιοβετερνίκο (κοντά στο Νεραϊδοχώρι) για διανυκτέρευση  ή από την Ελάτη κατευθυνόταν προς τα Περτουλιώτικα λιβάδια και στη συνέχεια στη θέση Παλιοβετερνίκο. Από εκεί υπήρχαν πάλι δύο εναλλακτικές διαδρομές: η μία προς το χωριό Πύρρα και η άλλη ακολουθούσε τη ροή του Καμναΐτικου ποταμού. Και οι δύο διαδρομές κατέληγαν για μεσημεριανό κονάκι (στάση) στη θέση Ασφάκα,

(3) άφιξη στο Γαρδίκι.


Τρίτη διαδρομή: 

Νέο Μοναστήρι - Ανθούσα & επιστροφή.

Μέχρι το 1950 περίπου η μετακίνηση γινόταν με τα πόδια, αλλά αργότερα χρησιμοποιούσαν το τρένο από τα Παλαιοφάρσαλα μέχρι την Καλαμπάκα (δεκαετία 1960). Από τις αρχές του 1970 μέχρι και σήμερα η μεταφορά των ζώων πραγματοποιείται με φορτηγά. Η απόσταση που διανύανε ήταν περίπου 130 χιλιόμετρα. Η χρονική διάρκεια της μετακίνησης με τα πόδια την άνοιξη ήταν 12-13 μέρες. Το φθινόπωρο για να μετακινηθούν από την Ανθούσα Ασπροποτάμου στο Νέο Μοναστήρι ακολουθούσαν την ίδια διαδρομή. Κατά τη επιστροφή στα πεδινά ταξίδευαν 1 μήνα περίπου με τα πόδια γιατί ήθελαν να φτάσουν όσο γίνεται πιο αργά, αξιοποιώντας τα βοσκοτόπια της διαδρομής.

Η πορεία ήταν η εξής: Νέο Μοναστήρι – Γραμματικό - Σοφάδες – Καρδίτσα – Αρτεσιανό – Τρίκαλα - Καλαμπάκα – Καστανιά – θέση Καταβόθρα – θέση Παλαιοκοντοβάσδα και μετά από 2 μέρες έφταναν στην Ανθούσα Ασπροποτάμου.


Τέταρτη διαδρομή: 

Τρίκαλα - Κρανιά & επιστροφή.

Διανύανε μια απόσταση 52 χιλιομέτρων με μία διανυκτέρευση. Στη Σαρακίνα κατευθύνονταν για διανυκτέρευση, είτε στον Κουτσιλιά είτε στον Σαμαρά (χάνια της διαδρομής). Στη συνέχεια άρχιζαν οι ανηφόρες οι οποίες τελείωναν στη θέση Μπάμπα. 


Πέμπτη διαδρομή: 

Δουβλατάνι (Μεσσοράχη) - Παλαιοχώρι. 

Η διαδρομή ήταν 82 περίπου χιλιομέτρων και τα κοπάδια τη διανύανε σε 5 ημέρες.

(1) Αναχώρηση από Δουβλατάνι, περνούσαν έξω από τα χωριά Αγ. Δημήτριος – Βλοχός και στο Κεραμίδι περνούσαν τον Πηνειό ποταμό. Στη συνέχεια ακολουθούσαν το ανάχωμα μέχρι τον Κλοκοτό όπου ήταν η πρώτη διανυκτέρευση, 

(2) την επόμενη μέρα ακολουθούσαν τον δρόμο από το χωριό Γεωργανάδες έως το Μεγαλοχώρι (Μπουχουνίτσα). Εδώ γινόταν η δεύτερη διανυκτέρευση,

(3) η Σαρακίνα ήταν ο επόμενος σταθμός διανυκτέρευσης,

(4) τέταρτη διανυκτέρευση γινόταν στη θέση Λάκες κοντά στο χωριό Κρύα Βρύση,

(5) συνέχεια της διαδρομής γινόταν στην ανατολική όχθη του Κλεινοβίτικου ποταμού και το πέρασμα στην απέναντι όχθη γινόταν στη θέση Κουκουράβα (χωρίς γεφύρι) για να καταλήξει στο χωριό Παλαιοχώρι.


Έκτη διαδρομή: 

Δενδροχώρι Φαρσάλων - Χαλίκι & επιστροφή.

Απόσταση 150 περίπου χιλιομέτρων και διαρκούσε 7 ημέρες. 

(1) Αφού διασχίζανε το Ναρθάκιο όρος περνούσαν τον Σταυρό και έφταναν στα Γεφύρια για διανυκτέρευση,

(2) ακολουθώντας τον βασικό οδικό άξονα περνούσαν τους Σοφάδες και διανυκτέρευαν έξω από τη Καρδίτσα,

(3) αφού περνούσαν τον Πύργο διανυκτέρευαν κοντά στη γέφυρα της Σαρακίνας,

(4) διανυκτέρευση στη θέση βίγλα, δίπλα στον Πηνειό ποταμό, απέναντι από την Καλαμπάκα,

(5) διανυκτέρευση  κοντά στο μοναστήρι του Αγ. Νικολάου, σε υψόμετρο 600 μέτρων, 

(6) διανυκτέρευση στη θέση Καταβόθρες, σε υψόμετρο 900 περίπου μέτρων,

(7) μετά τη θέση Παλαιοκοντοβάσδα έφταναν στο Χαλίκι.