Στον Τυρό της Κυνουρίας, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο Προφήτης Ηλίας τοποθετείται ένα ιερό του Απόλλωνα το οποίο γνώρισε την πιο μεγάλη ακμή απ' όλα τα ιερά της περιοχής στην αρχαϊκή περίοδο ίσως και εξαιτίας της γεωγραφικής του θέσης. Πλήθος ευρημάτων έχουν αντληθεί από τη περιοχή, αφού γενικά η λατρεία του Απόλλωνα στην αρχαία Κυνουρία είχε πρωτεύουσα σημασία καθώς αποτελούσε ένα στοιχείο εθνικής ταυτότητας για τους κατοίκους της Κυνουρίας.
Ιδιαίτερο αντικείμενο είναι ένα χάλκινο ανδρικό αγαλμάτιο με επιγραφή ''ΑΠΕΛΟΝ ΤΥΡΙΤΑΣ'' σε οκλάζουσα στάση, όπως όταν αρμέγουν τα πρόβατα, με ένα δερμάτινο δοχείο κρεμασμένο ανάμεσα στα γόνατα με τη βοήθεια ιμάντων που σχηματίζουν θηλιές, το οποίο αποδεικνύει τη λατρεία του Τυρίτα.
Ο Τυρίτας (ή Τυρίτης) άρχισε να λατρεύεται τον 8ο αιώνα προ Χριστού ενώ η λατρεία του ήταν πιο έντονη τον 7ο, 6ο και 5ο αι. π.Χ. με μια ακόμη αναλαμπή τον 4ο αιώνα. Ο Τυρίτας ήταν πιθανότατα μια παλαιοτοπική θεότητα που βοηθούσε στην παραγωγή γάλακτος και τυριού, αλλά στο πέρασμα του χρόνου ταυτίστηκε με τον Απόλλωνα κρατώντας το παλιό όνομα ως επίθετο.
Ένας μύθος με κοινό χαρακτηριστικό αναφοράς τη τυροκομία αλλά και τη παρουσία του Απόλλωνα είναι ουσιαστικά το τέχνασμα του Ερμή να εισχωρήσει μεταξύ των θεών του Ολύμπου. Ο Ερμής καταγόταν από τη Κρήτη ή την Αίγυπτο. Την ημέρα που γεννήθηκε ο Ερμής, έκλεψε τα πενήντα βόδια του Απόλλωνα και αφού τα οδήγησε με τρόπο που να μπερδεύει τα ίχνη τους, τα έκρυψε σε κάποιο σπήλαιο. Έσφαξε δύο από αυτά, τα έκοψε σε δώδεκα κομμάτια προς τιμήν των θεών του Ολύμπου και τα θυσίασε στη φωτιά που άναψε.
Όταν επέστρεψε ο θεός Απόλλωνας και είδε ότι έλειπαν τα βόδια του, άρχισε να τα ψάχνει και παρά τα αντιφατικά ίχνη, έφτασε μέχρι τη σπηλιά, που κοιμόταν ο μικρός αδερφός του. Ο Ερμής δεν παραδέχθηκε τη πράξη του και τελικά κατέληξαν μπροστά στον Δία, ο οποίος
έμεινε έκπληκτος απέναντι στην πονηριά και την αναίδεια του μικρού του γιου. Θαύμασε την ευστροφία του και διασκέδασε με τα καμώματά του όμως τον πρόσταξε να επιστρέψει ό,τι είχε κλέψει από τον αδερφό του.
Ο Ερμής οδήγησε τον Απόλλωνα στο σπήλαιο, όπου είχε κρύψει τα βόδια και έπειτα του έπαιξε τη λύρα που είχε κατασκευάσει ο ίδιος με το κέλυφος της χελώνας. Ο Απόλλωνας ενθουσιάστηκε με την εφεύρεση του αδερφού του και μαγεμένος του τη ζήτησε ως δώρο. Ο Ερμής δεν του την αρνήθηκε. Χάρισε στον αδερφό του τη λύρα, αλλά του ζήτησε σαν αντάλλαγμα το κοπάδι με τα βόδια που του είχε ήδη κλέψει. Ο Απόλλωνας δέχθηκε ευχαρίστως την πρόταση του Ερμή και σε ένδειξη ευγνωμοσύνης του χάρισε το κοπάδι και από τότε και έκτοτε ο Ερμής υπήρξε προστάτης των βοσκών, ενώ του αποδόθηκε και το επίθετο ''τυρευτής''.
Έτσι η αδελφική διαμάχη έληξε αίσια, η οποία είχε κοινό σημείο το τυρί.