ΚΟΝΤΟΥΛΑ ΛΕΜΟΝΙΑ

Mωρή κοντού-μωρή κοντούλα λεμονιά
με τα πολλά λεμό-λεμόνια, Bησσανιώτισσα
απ’ τον καημό σου αρρώστησα
κι ούτε γιατρό δε φώναξα.
Πότε μικρή μεγάλωσες κι απόλυκες κλωνάρια
συ μ’ έκαμες κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα.
Xαμήλωσε τους κλώνους σου να κόψω ένα λεμόνι
Bησσανιώτισσα
απ’ τον καημό σ’ αρρώστησα.
Για να ντο ζήψω να ντο πιώ να μου διαβούν οι πόνοι
σε φίλησα κι αρρώστησα
κι ούτε γιατρό δε φώναξα.


Η περίφημη "Κοντούλα Λεμονιά" πρωτακούστηκε, σύμφωνα με τον θρύλο, στη Βήσσανη Ιωαννίνων, το 1928, σε ένα γάμο, από έναν γέρο, που τραγούδησε το τραγούδι και τα όργανα άρχισαν να τον συνοδεύουν. Είναι νυφιάτικο τραγούδι, όπως δηλώνουν οι στίχοι.

Είναι χορός αργός, μεικτός, κυκλικός, η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες και με λυγισμένους αγκώνες και τα βήματα του χορού είναι έξι. Το μουσικό μέτρο είναι τρίσημο δηλαδή ολοκληρώνεται σε έξι μουσικά μέτρα. Εκτός από τα βασικά βήματα, τις στροφές και τα καθίσματα, συχνά το τραγούδι τους ανάγκαζε να κάνουν κάποια επιπλέον επί τόπου βήματα ή έκαναν κράτημα κίνησης για να ξεκουραστούν,κυρίως όταν τραγουδούσαν πριν ξεκινήσουν μια καινούρια φράση. Έτσι ο χορός γίνονταν ακόμη πιο αργός, δηλαδή συρτός.

Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτό το δημοτικό τραγούδι που πρωτάκουσε να σιγοτραγουδάει ένας γέρος μόνος σ’ ένα καφενείο στα Ζαγοροχώρια την εποχή των γυρισμάτων της «Αναπαράστασης» και από τότε «κουβαλούσε» πάντοτε τη μελωδία του, με αυτό κηδεύτηκε ο μεγαλύτερος Έλληνας σκηνοθέτης, Θέοδωρος Αγγελόπουλος. Το τραγούδι έχει γνωρίσει πάμπολες διασκευές και ακόμα περισσότερες ερμηνείες από καταξιωμένους Έλληνες καλλιτέχνες.


*Το χωριό Βήσσανη Ιωαννίνων βρίσκεται σε υψόμετρο 754 μέτρων και σε απόσταση 55 χλμ. από τα Ιωάννινα. Έχει πραγματικό πληθυσμό 426 κατοίκους. Το όνομα του προέρχεται από τη νωπή φύση του εδάφους.